Korony zębowe są jednym z najczęściej stosowanych rozwiązań protetycznych w nowoczesnej stomatologii. Służą do odbudowy zębów zniszczonych, osłabionych lub estetycznie nieakceptowalnych, przywracając im prawidłowy kształt, funkcję oraz wygląd. Wybór odpowiedniego rodzaju korony ma ogromne znaczenie zarówno dla trwałości rekonstrukcji, jak i dla efektu estetycznego. W praktyce klinicznej stosuje się dziś przede wszystkim trzy typy koron: metalowe, pełnoceramiczne oraz cyrkonowe. Poniżej omówiono ich budowę, właściwości, zalety i wskazania kliniczne.
Czym jest korona zębowa?
Korony zębowe Katowice to uzupełnienie protetyczne, które całkowicie pokrywa koronę kliniczną zęba, czyli jego widoczną część. Stosuje się ją w celu odbudowy struktury zęba po leczeniu zachowawczym, endodontycznym (kanałowym) lub po złamaniu. Może być także elementem mostu protetycznego lub protezy stałej.
Zanim korona zostanie wykonana, ząb musi być odpowiednio przygotowany – lekarz usuwa zniszczone tkanki, szlifuje ząb i pobiera wycisk (tradycyjny lub cyfrowy). Następnie technik dentystyczny wykonuje koronę w laboratorium, dopasowując ją indywidualnie do kształtu, koloru i funkcji zgryzowej pacjenta.
Dowiedz się ile kosztuje wymiana starej korony zębowej?
Korony metalowe – klasyczne i trwałe rozwiązanie
Korony metalowe są jednym z najstarszych typów koron stosowanych w protetyce stomatologicznej. Wykonuje się je ze stopów metali nieszlachetnych (np. chromowo-niklowych, kobaltowo-chromowych) lub stopów metali szlachetnych, takich jak złoto czy platyna.
Charakteryzują się one bardzo wysoką wytrzymałością mechaniczną, odpornością na ścieranie i niewielką podatnością na uszkodzenia. Dzięki temu idealnie nadają się do odbudowy zębów bocznych, które są szczególnie narażone na działanie sił żucia.
Zalety koron metalowych:
- wyjątkowa trwałość – mogą służyć nawet 20 lat,
- minimalne ryzyko pęknięcia lub ukruszenia,
- dobra szczelność brzeżna, co zmniejsza ryzyko próchnicy wtórnej,
- niewielka konieczność szlifowania zęba.
Wady koron metalowych:
- brak estetyki – widoczny metal nie imituje naturalnego zęba,
- możliwość wystąpienia reakcji alergicznych (np. na nikiel),
- przewodzenie temperatur, co może powodować nadwrażliwość.
Z tych względów korony metalowe stosuje się dziś głównie na zębach trzonowych, gdzie estetyka nie ma kluczowego znaczenia, a najważniejsza jest trwałość.
Korony pełnoceramiczne – naturalny wygląd i biokompatybilność
Korony pełnoceramiczne (inaczej porcelanowe) stanowią obecnie złoty standard w rekonstrukcjach estetycznych. Wykonuje się je w całości z ceramiki dentystycznej, bez udziału metalu. Ich największą zaletą jest doskonała estetyka – odbijają światło w sposób bardzo zbliżony do naturalnego szkliwa, co sprawia, że są niemal nie do odróżnienia od prawdziwych zębów.
Współczesne technologie pozwalają na wykonanie koron pełnoceramicznych metodą CAD/CAM, co zapewnia bardzo wysoką precyzję dopasowania. Dzięki braku metalowego podłoża nie występuje efekt szarego przebarwienia dziąsła, charakterystyczny dla starszych koron porcelanowo-metalowych.
Zalety koron pełnoceramicznych:
- najwyższy poziom estetyki – idealne dopasowanie koloru i przezierności,
- biokompatybilność – materiał nie wywołuje reakcji alergicznych,
- brak przewodzenia temperatur,
- odporność na przebarwienia.
Wady koron pełnoceramicznych:
- mniejsza wytrzymałość mechaniczna w porównaniu z metalowymi,
- możliwość pęknięcia przy dużych przeciążeniach zgryzowych,
- wyższy koszt wykonania.
Korony pełnoceramiczne są rekomendowane głównie do odbudowy zębów przednich, gdzie priorytetem jest estetyka uśmiechu, a obciążenia mechaniczne są mniejsze.
Korony cyrkonowe – połączenie estetyki i wytrzymałości
Korony cyrkonowe to nowoczesne rozwiązanie, które łączy zalety ceramiki i metalu. Wykonane są z tlenku cyrkonu (ZrO₂) – niezwykle twardego i odpornego materiału o wysokiej przezierności. Dzięki temu są jednocześnie wytrzymałe, lekkie i estetyczne.
Rdzeń korony stanowi cyrkon, a jej zewnętrzną warstwę może stanowić porcelana (korona cyrkonowo-porcelanowa) lub sam cyrkon w wersji monolitycznej (korona monolityczna cyrkonowa). Wybór zależy od potrzeb pacjenta i lokalizacji zęba.
Zalety koron cyrkonowych:
- bardzo wysoka wytrzymałość mechaniczna,
- znakomita estetyka i naturalna translucencja,
- pełna biozgodność – brak reakcji alergicznych,
- niska masa i komfort noszenia,
- brak przewodzenia ciepła i zimna,
- możliwość zastosowania zarówno na zębach przednich, jak i bocznych.
Wady koron cyrkonowych:
- wyższy koszt niż w przypadku koron metalowych,
- w rzadkich przypadkach trudność w dopasowaniu koloru do naturalnych zębów (zwłaszcza w koronie monolitycznej).
Korony cyrkonowe zyskały ogromną popularność, ponieważ łączą w sobie estetykę koron pełnoceramicznych z trwałością rozwiązań metalowych. Stanowią więc doskonały kompromis dla pacjentów poszukujących trwałej i naturalnie wyglądającej odbudowy.
Porównanie koron zębowych
| Rodzaj korony | Estetyka | Wytrzymałość | Biokompatybilność | Zastosowanie |
|---|---|---|---|---|
| Metalowa | Niska | Bardzo wysoka | Średnia | Zęby boczne |
| Pełnoceramiczna | Bardzo wysoka | Średnia | Bardzo wysoka | Zęby przednie |
| Cyrkonowa | Wysoka | Bardzo wysoka | Bardzo wysoka | Zęby przednie i boczne |
Jak wybrać odpowiedni rodzaj korony?
Dobór odpowiedniego rodzaju korony powinien być zawsze indywidualny i zależy od kilku czynników:
- lokalizacji zęba – zęby przednie wymagają lepszej estetyki, trzonowe większej wytrzymałości,
- stopnia zniszczenia zęba,
- preferencji estetycznych pacjenta,
- warunków zgryzowych,
- możliwości finansowych.
Decyzję najlepiej podjąć wspólnie z lekarzem protetykiem, który na podstawie badania klinicznego i diagnostyki obrazowej dobierze optymalne rozwiązanie.
Co warto zapamiętać o rodzajach koron zębowych?
Korony zębowe stanowią trwałe i estetyczne rozwiązanie umożliwiające odbudowę zębów zniszczonych, po leczeniu kanałowym lub złamaniu. Korony metalowe wyróżniają się wyjątkową trwałością, pełnoceramiczne zapewniają doskonały efekt estetyczny, a cyrkonowe łączą zalety obu poprzednich typów.
Wybór rodzaju korony powinien uwzględniać zarówno potrzeby funkcjonalne, jak i oczekiwania estetyczne pacjenta. Współczesna stomatologia oferuje szerokie możliwości indywidualnego dopasowania, dzięki czemu możliwe jest uzyskanie efektu, który jednocześnie odtwarza naturalny wygląd zębów i zapewnia ich długotrwałą ochronę.
