Wizyta kontrolna u dentysty to podstawowy element profilaktyki stomatologicznej, który pozwala na wczesne wykrycie i leczenie chorób zębów oraz tkanek jamy ustnej. Choć badanie kliniczne wykonywane podczas takiej wizyty jest najważniejsze, stomatolog może również zlecić wykonanie dodatkowych badań diagnostycznych, które dostarczają dokładniejszych informacji o stanie zdrowia pacjenta. W niniejszym artykule omawiamy, jakie badania mogą być przeprowadzone podczas wizyty kontrolnej i kiedy są one wskazane.
Czym jest wizyta kontrolna u dentysty?
Wizyta kontrolna u stomatolog Katowice to rutynowe spotkanie ze stomatologiem, którego celem jest ocena stanu uzębienia, dziąseł, błony śluzowej jamy ustnej oraz stawów skroniowo-żuchwowych. Standardowa kontrola powinna odbywać się co 6 miesięcy, choć u niektórych pacjentów – np. z chorobami przyzębia, skłonnością do próchnicy czy po leczeniu ortodontycznym – częstotliwość może być większa.
Podczas wizyty kontrolnej lekarz przeprowadza badanie wzrokowe i dotykowe, ocenia stan higieny jamy ustnej, sprawdza obecność ubytków próchnicowych, stanu dziąseł oraz ewentualnych nieprawidłowości w funkcjonowaniu zgryzu. Jeśli zachodzi taka potrzeba, może zlecić dodatkowe badania diagnostyczne.
Kiedy stomatolog zleca badania dodatkowe?
Dodatkowe badania są zlecane w sytuacjach, gdy:
- istnieją trudności w jednoznacznej ocenie problemu na podstawie badania klinicznego,
- pacjent zgłasza objawy, których przyczyna nie jest widoczna gołym okiem,
- potrzebna jest dokładna diagnostyka przed planowanym leczeniem (np. protetycznym, ortodontycznym, implantologicznym),
- kontrolowana jest skuteczność leczenia (np. kanałowego, periodontologicznego),
- występuje podejrzenie zmian patologicznych, takich jak torbiele, guzy czy zmiany kostne.
W zależności od sytuacji lekarz może zastosować różne techniki diagnostyczne.
Dowiedz się jak wzmocnić szkliwo zębów?
Najczęściej wykonywane badania dodatkowe u dentysty
W gabinecie stomatologicznym lub na zlecenie dentysty w placówkach diagnostycznych można wykonać różnorodne badania obrazowe i laboratoryjne. Poniżej przedstawiamy najczęściej stosowane z nich.
1. Zdjęcie RTG punktowe
To jedno z najczęściej wykonywanych badań radiologicznych w stomatologii. Umożliwia ocenę pojedynczego zęba lub grupy zębów wraz z otaczającą kością. Stosowane m.in. do diagnozowania próchnicy, złamań, zmian okołowierzchołkowych czy oceny wypełnień.
2. Zdjęcie pantomograficzne (pantomogram)
To panoramiczne zdjęcie całej szczęki i żuchwy, które pozwala na całościową ocenę uzębienia, stawów skroniowo-żuchwowych i zatok szczękowych. Wykonywane jest m.in. przed leczeniem ortodontycznym, implantologicznym, ekstrakcjami lub przy podejrzeniu zmian kostnych.
3. Tomografia komputerowa CBCT
Badanie to umożliwia trójwymiarową ocenę struktur kostnych, zębów i tkanek miękkich. Stosowane głównie w chirurgii stomatologicznej, implantologii oraz trudnych przypadkach endodontycznych. Umożliwia dokładne zaplanowanie leczenia z dużą precyzją.
4. RTG skrzydłowo-zgryzowe (bite-wing)
To specjalistyczne zdjęcie stosowane głównie do oceny próchnicy międzyzębowej oraz poziomu kości przyzębia. Wykorzystywane jest przede wszystkim w diagnostyce chorób przyzębia i profilaktyce próchnicy u pacjentów dorosłych.
5. Badanie żywotności miazgi
Badanie to pozwala określić, czy miazga zębowa (czyli tkanka wewnątrz zęba) jest żywa. Wykonywane jest za pomocą bodźców termicznych lub elektrycznych. Przydatne w diagnostyce martwicy, zapalenia miazgi i przed leczeniem kanałowym.
6. Badania bakteriologiczne i mykologiczne
W sytuacjach przewlekłych stanów zapalnych, nawracających infekcji lub podejrzenia grzybicy jamy ustnej stomatolog może zlecić pobranie wymazu i wykonanie badań mikrobiologicznych. Umożliwia to celowane leczenie, np. dobór antybiotyku lub środka przeciwgrzybiczego.
7. Badania cytologiczne
W przypadku obecności niepokojących zmian na błonie śluzowej (np. nadżerek, białych plam, owrzodzeń) stomatolog może zlecić wykonanie badania cytologicznego, które pozwala ocenić charakter komórek i ewentualnie wykryć zmiany przednowotworowe.
Dodatkowe badania w ortodoncji i protetyce
W ramach diagnostyki ortodontycznej czy protetycznej również często wykonuje się dodatkowe badania, które pozwalają precyzyjnie zaplanować leczenie.
W ortodoncji:
- teleradiografia boczna czaszki (RTG cefalometryczne) – umożliwia analizę wzrostu twarzoczaszki i zaplanowanie leczenia ortodontycznego,
- skan 3D łuków zębowych – cyfrowa alternatywa dla tradycyjnych wycisków,
- analiza zwarcia i artykulacji – ocena relacji między szczęką a żuchwą.
W protetyce:
- zdjęcia RTG przeglądowe – ocena stanu zębów filarowych i kości przed wykonaniem uzupełnień,
- skanowanie wewnątrzustne – cyfrowa technologia pozwalająca na dokładne odwzorowanie warunków zgryzowych,
- badanie warunków zwarciowych – analiza kontaktów zębów górnych i dolnych.
Czy wszystkie badania wykonuje się podczas jednej wizyty?
Nie wszystkie badania diagnostyczne są wykonywane od razu podczas wizyty kontrolnej. Część z nich, jak zdjęcie punktowe RTG, może być wykonana na miejscu w gabinecie, jeśli posiada on odpowiedni sprzęt. Inne – jak tomografia CBCT czy teleradiografia – wymagają skierowania do specjalistycznego laboratorium diagnostycznego.
Stomatolog decyduje o konieczności wykonania dodatkowych badań na podstawie wywiadu, objawów zgłaszanych przez pacjenta oraz wyniku badania klinicznego. Badania te są zawsze dobierane indywidualnie i mają na celu jak najdokładniejszą diagnostykę i skuteczne leczenie.
Co warto wiedzieć o badaniach dodatkowych u dentysty?
Dodatkowe badania wykonywane podczas wizyty kontrolnej u dentysty są niezbędnym elementem nowoczesnej diagnostyki stomatologicznej. Dzięki nim lekarz może postawić precyzyjną diagnozę, zaplanować leczenie i ocenić jego efekty. Choć standardowe badanie kliniczne dostarcza wielu informacji, to właśnie techniki obrazowe i laboratoryjne pozwalają dostrzec zmiany niewidoczne gołym okiem.
Regularne wizyty kontrolne, połączone z odpowiednio dobranymi badaniami dodatkowymi, umożliwiają wczesne wykrycie problemów i znacząco zwiększają skuteczność leczenia. Warto więc traktować je nie jako zbędny koszt, ale jako inwestycję w zdrowie jamy ustnej i ogólne samopoczucie.
